İşe İade Davası
Genel Açıklamalar ve Aranan Şartlar
İşverenler tarafından haklı veya geçerli bir sebebe dayanmaksızın işçilerin iş sözleşmelerin feshine sıklıkla rastlanılmaktadır. Böyle bir durumda, İş Kanunu’nda sayılan şartların gerçekleşmesi halinde işçilerin işe iade davası açarak işine geri dönme hakları mevcuttur.
4857 sayılı İş Kanunu’nun 18.maddesine göre “Otuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır.” Bu hükme göre;
-İşyerinde 30 veya daha fazla işçinin çalışması
-İşçinin en az 6 aylık kıdeminin bulunması
-İş sözleşmesinin belirsiz süreli olması
-Feshin geçerli sebebe dayanmaması
durumlarında Kanun gereği işçinin hukuki yollara başvurma hakkı bulunmaktadır.
Hukuki Yollara Başvuru
İş sözleşmesinin feshinin geçerli bir sebebe dayanmaması halinde, İş Kanunu m.20 gereği, fesih bildiriminin tebliğinden itibaren 1 ay içerisinde işe iade talebiyle arabulucuya başvurulması gerekmektedir. Arabuluculuk sürecinde anlaşılamazsa, yine aynı hükme göre son tutanağın düzenlendiği tarihten itibaren 2 hafta içerisinde işe iade davası açılmalıdır.
Eğer arabuluculuk süreci başlatılmadan doğrudan dava açılır ise herhangi bir hak kaybı söz konusu değildir. İş Kanunu m.20’ye göre açılan davada verilen usulden ret kararının kesinleşmesinden itibaren 2 hafta içerisinde de arabulucuya başvurulabilmektedir.
Dava Süreci ve Davanın Sonuçlanmasından Sonra
Mahkeme, iş sözleşmesinin feshinde işverence gösterilen fesih sebebinin gerçek olup olmadığı yönünde araştırma yapar. Fesih için sebep gösterilmemiş veya gösterilen sebep mahkemece geçersiz bulunmuş ise feshin geçersizliğinin tespitine ve işçinin işe iadesine karar verilir. Mahkemenin vermiş olduğu kararda;
-İşçinin süresinde işe başlatılmadığı takdirde işverence ödenmesi gereken tazminat tutarı,
-Kararın kesinleşmesine kadar işçinin çalıştırılmadığı süre zarfında işçinin en fazla 4 ay tutarındaki ücret alacağının ödenmesine ilişkin hususlar da yer alır.
Verilen kesin nitelikteki işe iade kararının tebliğinden itibaren 10 iş günü içerisinde işverene başvuruda bulunulmalıdır. Bu sürede başvuru yapılmadığı takdirde işverence yapılan geçersiz fesih, geçerli hale gelir.
İşe iade talebiyle başvurulduğunda, işveren 1 ay içerisinde işçiyi işe başlatmaz ise mahkeme kararında belirtilen işe başlatmama tazminatını işçiye ödemek zorundadır.
Son olarak, Kamuda işçi sıfatı ile çalışmakta olan işçiler de İş Kanunu hükümlerine tabi olduğundan, kamu işçilerinin iş sözleşmelerinin haksız feshi halinde işe iade davası açabileceğini de belirtmek gerekir.
Bu gibi durumlarda meydana gelen uyuşmazlıkların başvuru ve dava yolu ile çözümü gerektiğinden, ayrıca sürelerin de hassas biçimde takibi gerektiğinden konunun uzman bir avukat yardımı ile yürütülmesi olumlu sonuç alma ihtimalini artıracaktır.